engellilere yönelik tutumlar ve getirileri

ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUMLAR


Tutum; kişilere, kümelere, nesne ya da düşüncelere yönelik süreklilik gösteren öncen biçimlenmiş duygu, düşünce ve inançlar bütünüdür. Tutumlar anne ve babalar taklit edilerek öğrenilmiştir. Evde yer alan ortak değer yargılarıyla büyümüş olmanın sonucu olarak kişilere, olaylara, olgulara yönelik ilk tutumlar da oluşmaya başlar. Engellilere yönelik tutumlar 5 yaş sonrasında olumsuzlaşmaya başlar.

Peki; engellilere yönelik olumlu ve olumsuz tutumlar nasıldır?

Olumlu tutum; eğer siz yetersizlikten etkilenmiş bir insanı, önce insan sonra farklı ihtiyaçları olan bir insan olarak görüyorsanız tutumunuz olumludur..örneğin; bedensel engelli bir bireyi önce insan daha sonra hareket edebilmesi için tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duyan bir insan olarak düşünmek olumlu tutuma sahip olmaktır. Olumsuz tutum ise; yetersizlikten etkilenmiş bireylerin herhangi bir davranışını sahip olukları yetersizlikle açıklıyorsanız tutumunuz olumsuzdur..örneğin; zihin engelli bireyin toplama işlemini öğrenememesinin sebebini, farklı bir öğretim yöntemine ihtiyacı var şeklinde açıklamak yerine, zihin engelli olduğu için öğrenemiyor şeklinde açıklamak olumsuz tutuma sahip olmaktır.

Engellilere karşı olumsuz tutuma sahip olmak nelere yol açar?

Öğretmen kendinde ya da uyguladığı öğretme yönteminde hata ramak yerine hatayı çocukta buluyor, çünkü öğrenememesinin sebebi bireyin engelli olmasıdır. Tutumlar taklit yoluyla öğrenme sonucu oluşur demiştik, eğer öğretmen olumsuz tutum sergileyen bir öğretmense, onu örnek alan öğrencilerde engellilere karşı olumsuz tutum sahibi olacaklardır, buda normal öğrencilerin, yetersizlikten etkilenmiş bireyleri dışlama eğilimi göstermelerine yol açabilecektir. Olumsuz tutumun getirdiği bir diğer sonuç ise; yetersizlikten etkilenmiş bireylere yönelik her türlü hizmetin önünü tıkamasıdır. Bugün engelli bireylerin ihtiyaçlarına yönelik çevresel düzenlemelerden hangisi tam anlamıyla başarıya ulaşmış? Etrafa baktığınızda kaldırımlarda bedensel engelli bireyler için yapılması gereken kaç tane rampa görüyorsunuz? Ya da üst geçit ve alt geçit gibi yerlerde kaç tane engelli asansörü görüyorsunuz, gördüğünüz asansör çalışıyor mu, çalışanlarda gerçekten amacına yönelik mi kullanılıyor? Ya da diğer ülkelerde de kullanılan sesli trafik ışıklarından kaç tane gördünüz yaşadığınız çevrede? Bu örnekleri istediğiniz kadar çoğaltabilirsiniz. Bu aksaklığın en önemli nedenlerinden biri de bu düzenlemeleri yapacak kişilerin sahip olduğu olumsuz tutumlardır. Engelli bireyin yaşadığı zorluğu çevresel düzenlemelerin yetersizliğine değil de, bireyin yetersizliğine bağlamaktadırlar buda engellilere yönelik her türlü hizmetin önünü tıkamaktadır..